Wist je dat 85 % van wat er in de rekken van de supermarkt ligt ultrabewerkt is? En dus mee verantwoordelijk voor het overgewicht van de helft van onze landgenoten? Je zou voor minder het noorden kwijt raken met je kar als je gezond wil winkelen. Tijd dus om met enkele ervaren supermartkgidsen op tocht te gaan voor tips!

Wat is 'ultrabewerkt'?

Frisdrank bijvoorbeeld, of chips, koek, gebak, snoep, chocola, gesuikerde ontbijtgranen, sauzen, kant-en-klaar gerechten ... Kortom, dingen die je in de natuur niet zou tegenkomen en waarvan je de oorspronkelijke ingrediënten niet meer herkent, omdat ze complexe industriële processen hebben ondergaan. Die ultrabewerkte voedingsmiddelen - zogeheten ‘lege calorieën’ - bevatten veel suiker, vet, zout en additieven (zorgen voor kleur, smaak en langere houdbaarheid), maar weinig voedingsvezels, eiwitten, vitaminen en mineralen. De industrie en marketing slagen erin ze heel aantrekkelijk te maken. Minder aantrekkelijk: je zult er veel sneller te veel calorieën mee innemen. Ze verhogen je kans op overgewicht en samenhangende aandoeningen, waaronder kanker.

Heb een plan

‘Voordat we de supermarkt binnenstappen’, zegt voedingsdeskundige Michaël Sels,’ is het cruciaal om goed voorbereid te zijn. Een van de beste manieren om je te wapenen tegen impulsaankopen en verleidingen is door een weekmenu te plannen en een gedetailleerd boodschappenlijstje te maken. Het helpt om gefocust te blijven op wat je écht nodig hebt en zorgt ervoor dat je niet thuiskomt met een boodschappentas vol ongezonde snacks. Bovendien bespaart het ons tijd en geld. En als je van jezelf weet dat zo’n wekelijks lijstje snel een corvee wordt, maak er dan op een rustige middag meteen enkele voor verschillende weken, dan kan je naar believen switchen en afwisselen.’

'Geen tijd voor boodschappenlijst? Maak op een rustige dag meerdere weekmenu's met bijhorend winkellijstje. Die kan je vaker gebruiken en afwisselen, zonder moeite.'

- Michaël Sels

Volle maag

Een andere simpele maar gouden tip van Michaël: ‘Ga nooit met een lege maag naar de supermarkt. Als je met een rommelende maag rondloopt, is de kans groot dat je zwicht voor al die verleidelijke, ongezonde dingen. Voor je het weet, heb je een kar vol chips, koekjes en chocolade. Dus eet een gezonde hap voor je gaat winkelen - je portemonnee en je buik zullen je dankbaar zijn.’

Focus op de driehoek

‘Een goede richtlijn om te volgen als we boodschappen doen, is de voedingsdriehoek,’ zegt Rosa Luyten van het Vlaams Instituut Gezond Leven. ‘Die helpt ons te focussen op verse en onbewerkte producten zoals groenten, fruit, volkorenproducten, en eiwitrijke voedingsmiddelen zoals mager vlees, vis, eieren, peulvruchten en noten. Onbewerkte producten zijn doorgaans rijker aan voedingsstoffen en vrij van toegevoegde suikers en ongezonde vetten.’

Mogen we het onszelf dan nooit eens makkelijk maken? Tuurlijk wel! ‘Niet alle gemaksvoeding is ongezond,’ vertelt Rosa. ‘Er zijn veel gezonde opties die je leven gemakkelijker kunnen maken zonder in te boeten aan voedingswaarde of smaak, zoals voorgesneden fruit of een notenmengeling.’    

'Gezonde gemaksvoeding bestaat ook: voorgesneden fruit of een notenmengeling bijvoorbeeld.'

- Rosa Luyten

Verleidelijke folders vertellen niet alles

Studies van Sciensano leggen de vinger op de wonde: de supermarkten maken het ons niet makkelijk om gezond te blijven. Ze zetten dan ook vooral de ultrabewerkte producten in promo. Op de voorpagina van folders vind je vaak groenten en fruit. Binnenin? Al ultrabewerkt wat de klok slaat.

Een tip: kijk vooral naar de voorpagina van folders, want daar vind je het vaakst groenten en fruit. Op de binnenpagina’s is het al ultrabewerkt wat de klok slaat. Lees ook altijd de kleine lettertjes op de verpakkingen en vergelijk voedingswaarden. Sommige supermarkten en merken proberen gezonde keuzes te stimuleren door bijvoorbeeld de Nutri-Score te vermelden op verpakkingen en bepaalde producten met een goede Nutri-Score extra te promoten.

De waarheid achter de Nutri-Score

De Nutri-Score is een handig hulpmiddeltje om snel de voedingswaarde van producten te beoordelen. Het label, dat producten rangschikt van A (groen, gezond) tot E (rood, minder gezond), kan je helpen om betere keuzes te maken.

Maar er zijn ook enkele belangrijke kanttekeningen, waarschuwen Michaël en Rosa. Zo houdt de Nutri-Score geen rekening met hoeveel we van een product eten. Grote porties van een product met een goede score kunnen nog steeds een negatief effect hebben. Ook de bereidingswijze is niet meegerekend. Neem nu: diepgevroren frieten. Die hebben een Nutri-Score A, maar als je ze in ossenwit gooit in plaats van in de iets gezondere plantaardige olie, dan krijgt die mooie groene Nutri-Score snel een knalrood tintje.

Wat ons betreft, is de Nutri-Score vooral handig om producten binnen dezelfde categorie te vergelijken. Als we bijvoorbeeld op zoek zijn naar een gezond ontbijt, kunnen we verschillende ontbijtgranen met elkaar vergelijken op basis van hun Nutri-Score. Maar vergelijk niet koekjes met Nutri-Score B met een kant-en-klare soep met score C, want dat geeft een vertekend beeld van wat gezond is.

Gezond of kaaskroket?

Een van de beste manieren om te weten wat we eten, is door het etiket op producten te lezen. Neem nu de vegetarische burger waar de veggie- en de bio-labels vanaf spatten. Als je de ingrediëntenlijst leest, merk je al snel dat het om een veredelde kaaskroket gaat.  

'Vegetarische burger 'gezonder'? Check de ingrediëntenlijst en je weet: het is een veredelde kaaskroket.'

- Michaël Sels

Kraak de code met deze 3 tips

1. Check altijd eerst de ingrediëntenlijst. Staat suiker of een andere zoetstof hoog op de lijst? Dan bevat het product veel toegevoegde suikers, want ze staan altijd in aflopende volgorde van hoeveelheid vermeld.
2. Let op portiegroottes. De voedingswaarden zijn vaak gebaseerd op een vaak kleine portiegrootte, die niet overeenstemt met wat je er werkelijk van eet.
3. Herken additieven. E-nummers  worden toegekend aan bewaar-, smaak- of geurstoffen die veilig zijn, maar ‘veilig’ betekent niet noodzakelijk gezond. Want wat geen kwaad kan, doet niet noodzakelijk goed.  

Kortom, etiketten lezen helpt je om bewustere keuzes maken en verborgen suikers, ongezonde vetten of onnodige additieven vermijden.  

Durf vergelijken

We grijpen vaak naar hetzelfde product van hetzelfde merk, omdat we het gewoon zijn. Maar het kan echt nuttig zijn om eens de tijd te nemen om alle alternatieven voor eenzelfde product met elkaar te vergelijken. Neem nu een lasagne. Je hebt altijd dezelfde lasagnevellen gekozen in de supermarkt. Ondertussen zijn er misschien betere opties beschikbaar, die gezonder zijn samengesteld of minder additieven bevatten. Door verschillende merken en varianten te vergelijken, kan je ontdekken welke producten beter zijn voor onze gezondheid. Het zou toch jammer zijn om gezondere en even lekkere keuzes aan onze neus te laten voorbijgaan, nee?

‍

Onbewerkte appel vs industrieel appelsap

‘Bewerkt voedsel kan invloed hebben op je honger en verzadiging,' legt Michaël uit. 'Neem bijvoorbeeld een appel en appelsap. Als je een appel eet, voel je je sneller vol. Maar als je appelsap drinkt, krijg je makkelijk de suikers van meerdere appels binnen zonder dat je je echt vol voelt. Dat zorgt ervoor dat je blijft verlangen naar nog meer suiker en dat wil je vermijden.’

Ultrabewerkte voeding zorgt er keer op keer voor dat je goesting en gemak laat voorgaan op gezondheid. En dat is slecht nieuws, want ultrabewerkte vleeswaren worden bijvoorbeeld vaak gelinkt aan ernstige gezondheidsproblemen. Zo heeft onderzoek een verband aangetoond tussen de consumptie van bewerkt vlees en darmkanker. Bovendien bevatten ze vaak veel toegevoegde suikers, zout, en ongezonde vetten, wat het risico op overgewicht en chronische ziektes kan verhogen.

We hopen dat je je nu iets beter gewapend voelt tegen de overmacht van de gemaksvoedingsindustrie. En dat je bewuste en gezonde keuzes kunt maken bij je volgende bezoek aan je supermarkt. Want het enige goede nieuws over ultrabewerkte voeding is dat je het links kan laten liggen.

‍

{{newsletter}}

Voedingsdeskundige? Check. Auteur van een hele reeks kookboeken? Check. Lezingen en workshop geven door heel Vlaanderen? Check. Nieuwe Levensgenieter? Dubbelcheck! Het is duidelijk: Michaël Sels is van vele markten thuis. En hij is de uitgelezen persoon om je innerlijke bourgondiër wakker te schudden.

‍‍

Onevenaarbare vol-au-vent

Vroeger kon je Michaël vinden in de Kempische brasserie van zijn grootouders. Tegenwoordig draagt hij een witte jas als hoofddiëtist in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen. Maar Michaël is nog steeds een man met een passie voor voeding die diepgeworteld is in zijn jeugdherinneringen.  

‘Mijn grootouders hebben altijd een brasserie gehad in Bevel, een klein dorpje tussen Lier en Herentals’, vertelt Michaël. ‘Als kind bracht ik daar veel tijd door in de keuken, waar ik gehaktballen rolde voor de vol-au-vent van mijn grootmoeder. Het is haar beste recept. Ik kan die vol-au-vent tot op vandaag nog altijd niet evenaren.’

‍

‍{{tip}}

Eten: da’s gezelligheid, plezier en ontspanning

De liefde voor koken leidde hem naar de hotelschool in Brugge, waar hij een opleiding tot chef volgde. Pas later raakte hij geïnteresseerd in de wetenschap achter voeding en het effect van eten op ons lichaam. Die interesse bracht hem in de wereld van diëtiek en gezondheid, waar hij nu zijn kennis en passie combineert.

Voor Michaël is voeding namelijk meer dan alleen brandstof voor het lichaam. Het is een bron van plezier, gezelligheid en ontspanning. ‘We eten niet alleen om onszelf te voeden. We eten ook omdat dat gezellig en leuk is, om te genieten en te ontspannen’, zegt hij. Voor hem ben je dan ook een nieuwe levensgenieter als genieten van lekker eten hand in hand gaat met zorgen voor je lijf.

‍

'Halflauwe cava en gefrituurde hapjes? Daar wordt mijn culinaire hart niet blij van. En mijn biologische hart ook niet.'

– Michaël Sels

Vlaamse klassiekers

Michaël is er rotsvast van overtuigd dat die twee werelden kunnen samenvallen. Want vergis je niet: deze man houdt van lekker eten. ‘Als ik terugkijk naar de wereld van mijn grootouders, daar in hun brasserie, dan was genieten al wat de klok sloeg. Alle Vlaamse klassiekers stonden daar op de kaart. Toen ik de stap waagde naar de hotelschool, lag alle nadruk uiteraard ook op het culinaire.’  

‘Maar later kwam ik terecht in de klinische wereld van de wetenschap. Wat doen al die stoffen met ons lichaam? Welk effect hebben ze op ons? Ik heb mij gespecialiseerd in voeding en kanker, en de kennis die ik heb opgedaan, kan ik niet zomaar negeren. Neem nu het aperitief: persoonlijk vind ik dat het leukste moment van de avond. Samenkomen met je familie en gesprekken voeren na een lange werkdag ... daar hoort een natje en een droogje bij. Maar als dat zich beperkt tot halflauwe cava en gefrituurde hapjes, dan wordt mijn culinaire hart daar niet blij van. En mijn biologische hart ook niet.’

‍

‍Inspiratie gezocht (en gevonden)

‘Het is algemeen bekend dat voeding een belangrijke invloed heeft op onze gezondheid. Iedereen weet bijvoorbeeld dat groenten gezond zijn. Maar soms ontbreekt het ons aan inspiratie, en daar kan ik als kok en diëtist een rol spelen. Hoe pakken we dit aan? Hoe stop ik groenten bij de lunch die ik meeneem naar het werk? Hoe overtuig ik mijn kinderen om meer groenten te eten? Met wat concrete ideeën en inspiratie kunnen we al een heel eind verder. Met alternatieven voor alcoholische dranken is dat net zo.’

Uit onderzoek blijkt immers dat alcoholconsumptie in verband staat met maar liefst zeven soorten kanker, waaronder ook minder voor de hand liggende, zoals borstkanker. Als man van de wetenschap is Michaël zich daar zeer bewust van, maar net als zoveel andere Belgen is hij een bourgondiër in hart en nieren. Hoe pakt hij dat dan aan? Over een ding is hij heel duidelijk: De Nieuwe Levensgenieter is geen gezondheidspolitie. Met een aanstekelijke dosis positiviteit en veel liefde voor lekker eten en gezelligheid doet hij zijn geheim uit de doeken.

‍

{{newsletter}}

‍

Geen gezondheidspolitie, wel méér genieten

‘Alles schrappen en verbieden werkt niet. We hebben dat in het verleden al vaak genoeg geprobeerd. Eet minder suiker, eet minder vet ... We hebben het 20, 25 jaar lang zo aangepakt, en het heeft nog nooit gewerkt. Daarom is het belangrijk om positief te denken. Leg eens wat meer groenten op je bord. Snoep een extra stuk fruit. Probeer eens een leuk alcoholvrij drankje. Dan zul je merken dat je op het einde van de dag minder vet of suiker hebt gegeten en minder alcohol hebt gedronken, maar wel op een leuke manier. Misschien heb je wel een alcoholvrij aperitiefje ontdekt waar je meteen aan verknocht bent.’

En alcoholvrije dranken, die zijn in opmars.

‘Alcoholvrije dranken behoren steeds vaker tot het normale gamma. De laatste jaren heb ik het gevoel dat zich daar een heel positieve verschuiving voordoet. Als je vroeger een alcoholvrij biertje bestelde op café, werd je bekeken als iemand die herstelde van een verslavingsprobleem. Vandaag is dat gelukkig niet meer het geval. In veel restaurants vind je naast aangepaste wijnen ook aangepaste niet-alcoholische dranken op de kaart. In je padelclub, op café na een namiddagje fietsen ... mensen staan er veel meer voor open, en ik vind dat heel mooi.’

Michaël stelt dat de overheid ook een actieve rol kan spelen om bijvoorbeeld jongeren gezondere keuzes te leren maken. ‘Er zijn discussies gaande over reclame voor fastfood in studentenbuurten. Misschien moet de overheid juist ingrijpen door meer reclame voor gezonde voeding toe te laten, want je kunt mensen verleiden tot gezondere eet- en leefgewoonten door ze gezondere alternatieven aan te bieden.’

‍

‍

‍Bewust kiezen

‘Het is ook niet alles of niets’, zegt Michaël. ‘Nogmaals: wij Belgen zijn bourgondiërs, en dat mag gerust zo blijven. Mijn advies? Ga voor kwaliteit. Als je iets kiest, kies dan voor de beste kwaliteit en geniet er echt van. Als er iets te vieren valt, ga dan gerust voor dat glas champagne. Maar let op met het kartonnetje wijn dat naast de koelkast staat en waar je af en toe van bijtankt tijdens het koken. Is dat echt wel nodig? Geniet je daar echt van? Je hoeft de wijn niet te laten staan, maar kies een goede wijn die perfect past bij het eten dat je klaarmaakt. Geniet van die culinaire synergie. Drink die wijn niet, maar degusteer hem. Kies er bewust voor.’

'Geef gasten de kans om gezond te smullen. Zet rauwe groentjes met guacamole of hummus als dip op tafel. Veel gezonder en minstens zo lekker.'

– Michaël Sels

‍

Verandering van spijs (en drank)

Verandering van spijs doet eten. En dat mag je soms letterlijk nemen. ‘Variatie doet experimenteren. Daar kun je als gastheer of -vrouw handig op inspelen. Geef je gasten de kans om een gezonde keuze te maken. Bied bijvoorbeeld niet enkel chips of gefrituurde hapjes aan, maar zet ook rauwe groentjes met een gezonde dip zoals guacamole of hummus op tafel. Veel gezonder, én nog steeds erg smakelijk. Hetzelfde geldt voor de begeleidende dranken. Huisgemaakte ijsthee, waterkefir, een alcoholvrij biertje, gewone cava ... Een gevarieerd aanbod dus. Waterkefir is een verfrissend drankje gemaakt van water, suiker en kefirkorrels, een combinatie van bacteriën en gisten die zorgen voor de fermentatie. Door deze gezonde opties aan te bieden, geef je je gasten de kans om eens iets nieuws te proberen. Je zult zien! Ze zullen er sneller toe geneigd zijn.

‍

Iedereen kan een verschil maken

En zo gaat de bal aan het rollen. Want het leuke is: iederéén kan een verschil maken. ‘Als je de tafel dekt voor gasten, zorg er dan zeker voor dat je ook waterglazen voorziet en karaffen of flessen water op tafel zet. Organiseer je een event? Serveer gerust nog pintjes, maar ook originele niet-alcoholische dranken. Breid de bierkaart van je sportkantine uit met toffe alcoholvrije bieren. Bied op recepties eens iets anders aan dan cava en fruitsap. Er zijn zo veel toffe dingen om te serveren. Geef mensen de kans om eens iets anders te proberen.’

Infused water, ginger beer, waterkefir, cold brew ice tea … Klinkt het je allemaal wat hip in de oren? Dat begrijpen we. Maar als je iets lekkers wil drinken dat niet mierzoet is, dan zijn deze alcoholvrije drankjes het ontdekken waard. We zetten de belangrijkste buzz words uit de 0,0-wereld voor jou op een rij:

‍

1. Gemberbier

Vaak op de kaart als ginger beer. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is het geen alcoholhoudende biersoort. Wel een bruisend, verfrissend drankje op basis van gemberwortel (gefermenteerd). Licht pikant van smaak dus. Ideaal als aperitief. Op zichzelf. Of met limoen, munt en ijs in de vorm van een Virgin Moscow Mule. Het suikergehalte van ginger beer? Dat varieert sterk van merk tot merk. Check dus zeker het etiket.

Ginger beer is trouwens niet hetzelfde als ginger ale. Dat is een meer klassieke limonade, minder pittig, een stuk zoeter, en met gember in een rol van toegevoegde smaakmaker.

‍

2. Gemberconcentraat

In de supermarkt vind je tegenwoordig ook makkelijk gemberconcentraat als mixer (merken als Gimber of N’Sane). Aanlengen met bruiswater en klaar is je alcoholvrije aperitief! Tijd en zin om zelf gemberconcentraat te maken? Gewoon een stuk gember raspen - je hoeft het niet te schillen - en uitknijpen!

‍

3. Cold brew ice tea

Heel eenvoudig: een theezakje om in koud - in plaats van heet - water te leggen. Dorstlessend, suikervrij en in talloze smaken beschikbaar. Van de supermarkt tot de speciaalzaak. Fleur jij je volgende plat watertje op met een zakje aardbei-basilicum, perzik of rooibos?

Cold brew ice tea maak je door gewone thee te laten afkoelen, of nog beter: met een speciale cold brew-theemengeling. Die geeft een zachtere en mildere smaak dan bij afgekoelde thee. Check de thee-afdeling dus bij de supermarkt voor je volgende verfrissende ijsthee.

‍

‍

4. Mocktail

Een mocktail is de alcoholvrije variant van een klassieke cocktail. Een feestelijk, complexer drankje bestaande uit een mix van verschillende dranken, fruit- en kruidensmaken zonder alcohol. Denk aan een Virgin Mojito, gemaakt met munt, limoen en bruiswater. Of een Ipanema waarbij passievrucht, limoen en gember samen de zomer in je glas brengen.  

Tip voor de gezonde fijnproever: veel courante mocktails zijn echte suikerbommen. Zoek dus naar kwaliteit met een aanvaardbaar calorie- en suikergehalte.

‍

{{tip}}

‍

5. Waterkefir

Waterkefir of aquakefir is een gefermenteerde, natuurlijk bruisende drank die gemaakt wordt met gist, goede bacteriën, melkeiwitten en suikers (die weliswaar verdwijnen tijdens de fermentatie). Waterkefir is een goeie keuze als je houdt van gezonde, frisse bubbeltjes en een veelzijdigheid in smaken. Alle mogelijke fruit en kruiden kunnen een rol spelen.

‍

‍

6. Infused water

Je kent ze wel, de typische drankdispensers met een kraantje. Vaak gebruikt om infused water te serveren. Dat is eenvoudigweg water doordrenkt met vers fruit, kruiden of groenten. Resultaat: een lekker glas water met een subtiele, natuurlijke smaak zonder toegevoegde suikers of kunstmatige ingrediënten. Populaire combinaties zijn citroen en munt, komkommer en basilicum, of aardbei en basilicum. Een ware hydraterende held!

Ziezo, klaar om je weg te vinden in de wereld van alcoholvrije drankjes. Of je nu op zoek bent naar iets bruisends, iets met pit, of iets verfrissends, er is een 0,0-optie voor elke gelegenheid. 

‍

Santé!‍

Zin in zoet? Maar niet om zwaar te zondigen? Zoek niet verder. We hebben drie verrassende desserts voor je klaarstaan. Vergeet die overvloed aan boter, melk of suiker. Want hier zijn havermout, rode biet en - jawel - courgette.

1. Walnoot-courgette cake

Kokerellen met courgette. Het zou de titel van een Suske-en-Wiske-strip kunnen zijn. Maar de realiteit is nog beter. Het is een gezellig recept voor een dessert, van de hand van onze smaakmaker Michaël Sels. De courgette zorgt voor de verrassend zachte textuur, de walnoten voor de crunch. Alsof je na je etentje nog eens langsgaat bij de bakker én de groenteboer. Doe ze de groeten!  

Voor 4 tot 6 personen

Ingrediënten

• 250 g courgette
• 100 ml arachideolie
• 50 g bruine suiker
• 100 g witte suiker
• 70 g pompoenpitten
• 50 g walnoten
• 2 eieren
• 180 g volkorenbloem
• 1 el maiszetmeel
• 1 kl bakpoeder

Zo maak je het

1. Verwarm de oven voor op 185 °C.
2. Splits de eidooiers van het eiwit.
3. Rasp de courgette in sliertjes. Doe de sliertjes in een kom, samen met arachideolie, witte suiker en de eidooiers.
4. Hak de amandelen in stukken en voeg samen met het merendeel van de pompoenpitten toe aan het mengsel. Houd nog wat pompoenpitjes over voor de afwerking. Roer alles stevig door elkaar.
5. Strooi de bloem en het bakpoeder bij het beslag en meng tot een geheel.
6. Klop de eiwitten samen met de bruine suiker tot stevige pieken en spatel onder het beslag.
7. Stort het beslag in een ingevette en ingebloemde bakvorm. Strooi er de overgebleven pompoenpitjes bovenop en bak de cake 70 à 90 minuten.

Een recept van Michaël Sels, uit Lekker Lang Leven 2.  

‍

2. Rodebietenbrownie met donkere chocolade

Jazeker, er zit chocolade in. En ja, ook suiker. Maar de échte ster van dit dessert is gekookte rode biet. Heerlijk smeuïg en goddelijk lekker, deze brownie die Michaël Sels bedacht.  

Voor 1 cake – 8 personen

Ingrediënten  

• 500 g gekookte rode biet
• 100 g margarine
• 200 g donkere chocolade (> 70%)
• 220 g suiker
• 3 eieren
• 100 g volkorenbloem
• 50 g cacaopoeder
• 1 tl bakpoeder
• 250 g yoghurt

‍

{{tip}}  

Zo maak je het

1. Verwarm de oven voor tot 185 °C.
2. Gekookte rode bieten vind je gewoon in de supermarkt. Laat ze wel even uitlekken voor je ze verder verwerkt. Mix de uitgelekte bieten in de blender tot een gladde puree. Schep 1 el puree uit de blender en zet apart.
3. Smelt de margarine samen met de chocolade op een gematigd vuur of in de microgolf.
4. Let op dat je het niet te veel verhit, want chocolade verbrandt al vanaf 60 °C en zal dan brokjes geven.
5. Stort de bietenpuree in een ruime kom en roer er vervolgens de gesmolten chocolade, de suiker en de eieren door.
6. Zeef nu de bloem, het bakpoeder en het cacaopoeder onder het beslag. Stort je beslag in een met bakpapier beklede bakvorm.
7. Bak de brownie eerst 60 minuten zo in de oven. Dek dan de bovenzijde van de cake af met een stukje aluminiumfolie en bak nog 20 minuten.
8. Laat vervolgens afkoelen.
9. Meng het overgebleven deel rodebietenpuree met de yoghurt.
10. Snij de afgekoelde brownie in stukken. Werk af met een goede schep yoghurt.

Een recept van Michaël Sels, uit Lekker Lang Leven.

‍

3. Havermoutkoekjes

De looks van een koekje? Check. Krokant als een koekje? Check. En het woord ‘koekje’ gewoonweg in de naam? Driedubbelcheck. En toch is niks wat het lijkt. Want dit toetje met banaan, dadels, rozijnen en walnoten is allesbehalve een zoete zonde. Smakelijk!

‍

Voor 4 personen  

Ingrediënten

• 100 g havermout
• 2 zeer rijpe bananen
• 50 g dadels
• 50 g rozijnen
• 50 g walnoten
• 1/2 tl kaneelpoeder

Zo maak je het

1. Verwarm de oven voor op 180°.
2. Pel de bananen en prak ze met een vork helemaal tot moes. Ontpit de dadels, snij ze in blokjes en hak ook de walnoten grof.
3. Meng alle ingrediënten onder elkaar.  
4. Vet een bakplaat in of maak gebruik van een siliconen matje. Lepel hierop één voor één een hoopje deeg.  
5. Druk een beetje plat. De koekjes rijzen niet, dus ze mogen redelijk dicht bij elkaar liggen.  
6. Bak gedurende 15-20 minuten. Laat ze afkoelen op een rooster.

‍

Een recept van Ann Vertriest.

Geniet ervan!

‍

{{newsletter}}

‍

Soms is je leven samen te vatten in drie woorden: druk, druk en druk. Het is jij tegen de tijd: ochtendfile, meetings, calls, avondspits, inkopen doen, taxi spelen voor de kinderen, eten klaarmaken enz. Wie kan er jou na zo’n dag van een glaasje wijn houden om te ontspannen? Wel, jijzelf misschien na het lezen van onderstaand lijstje. Want er is méér mogelijk dan chillen met een koud roseetje. Tv-maakster Karine Claassen deelt haar drie tips! Wedden dat jij er een goed gevoel en de volgende ochtend een goed humeur aan overhoudt? Daar gaan we.

1. Wentel jezelf in buitenlucht

Zijn al je taken en verplichtingen afgevinkt voor vandaag? Laat dan jezelf even uit zoals je dat met een hond zou doen. (Extra handige tip als je effectief een hond hebt natuurlijk.) ‘Als ik thuiskom na een drukke week, zeg ik tegen mezelf: “Karine, hef je luie kont op en ga even buiten. Hoe het weer ook is. Dat doet echt wonderen. Gewoon een blokje om.”’

'Taken van vandaag afgerond? Laat jezelf uit zoals je dat met een hond zou doen. Hoe het weer ook is.'

- Karine Claassen

Je hebt dus hoegenaamd geen fitnessabonnement nodig om te bewegen: ‘Zeker niet. Bewegen kun je hier en nu. Bijvoorbeeld wandelen of nog sportiever: touwtjespringen. Simpel, kort en praktisch.’

‍

‍2. Maak van koken een ontspannend ritueel

Hoewel koken als een heuse taak kan aanvoelen, kan het je ook tot rust brengen, als je er de tijd voor neemt. ‘Op vrijdag wil ik echt heel vers eten koken en daar m’n tijd insteken. Om vier uur moet ik mijn zoon ophalen, dus om drie uur begin ik al te koken. Ik weet het: da’s erg vroeg, maar het ontspant me zó. Eerst zet ik muziek op en ontsteek ik kaarsjes, voor de juiste sfeer. Daarna geniet ik er ten volle van. Van het koken, stap voor stap.’ Het helpt om de stress van de week los te laten en te genieten van het moment.

‍

{{tip}}

‍3. Ontdek de wondere non-alcoholische wereld

Tegenwoordig vind je veel alcoholvrije aperitieven die top zijn van smaak en kwaliteit. ‘Sommige keilekkere alcoholvrije gins vind ik zelfs ronduit lekkerder dan de gewone. En dronk je al eens kombucha? Het is kwestie van meenemen, uitschenken en uitproberen. Héérlijk!’

‘Mijn drie favoriete non-alcoholische dranken zijn zonder enige twijfel op drie een non-alcoholisch IPA-topbiertje met de naam Implosion, op twee kombucha “gepimpt” met wat verse kruiden (een heerlijke basis ook om mee te spelen, zelfs met wat pikant erin kan dat echt waanzinnig lekker zijn) en op één een mocktail op basis van olijfolie en basilicum. Ik weet het, dat klinkt raar, maar ik heb dat tijdens mijn zwangerschap eens gedronken bij restaurant Tinelle in Mechelen. Het was de beste mocktail van mijn leven, echt. Je vindt veel recepten met die ingrediënten online, om thuis te proberen.’

Proost! Heb jij zelf nog een andere tip? Deel dan gerust via ons contactformulier. Wie weet verschijnt jouw tip binnenkort op deze website!

‍

{{newsletter}}

Net stevig gaan joggen? Met de fietsvrienden langs het jaagpad de wekelijkse lus gereden? Of een pittige padelmatch achter de rug? Dan lonken op veel locaties - en misschien wel thuis in de kast - de bieren, borrelnootjes en zakjes chips. Sommige sportkantines gaan next level en verleiden ons met een schotel warm gemengd (niet zonder potje mosterd en ketchup natuurlijk). En zeg nu zelf, dat heb je toch verdiend na zo’n inspanning?

Sporza-gezicht en ambassadeur Bert De Backer vertelt ons hoe hij ‘den après-sport’ aanpakt als nieuwe levensgenieter.  

‍

‍Vind de juiste smaak

‘Wil je een pintje drinken?’, begint Bert. ‘Check zeker ook de alcoholvrije bieropties. Op de meeste plaatsen staan er tegenwoordig meerdere op de kaart. Misschien denk je dat dat niet hetzelfde is, of niet hetzelfde smaakt. Wel, vroeger misschien wel, maar vandaag is dat gelukkig anders! Veel alcoholvrije bieren en andere dranken zijn vandaag echt de moeite. Probeer ze eens uit, thuis of op café, en vind je favorieten. In een goed glas hoeft dus niet altijd alcohol te zitten.’

‍

{{tip}}

Investeer in de beleving  

Voor Bert gaat het niet alleen om de drank, maar ook om de sfeer. ‘Drink je graag uit een blik, een flesje, of toch liever een glas? Kies dan voor het juiste. Want het juiste drankje in het juiste glas drinken? Dat maakt het af. Met het inschenken onder vrienden als gezellig ritueel. Ziet zo’n glaasje cava op het terras er feestelijk uit? Een home made ice tea, pittige gemberdrank of mocktail evenzeer, als ze in het juiste glas en misschien wel met ijsblokjes en een schijfje limoen opgediend worden!’

En als jij bij je thuis je medesporters ontvangt, zorg ervoor dat je naast chips en borrelnootjes ook gezonde snacks als wortelstaafjes, komkommer, snoeptomaatjes, eventueel met hummus als dip in huis hebt.’

Kleine glaasjes, even groot plezier

Om je recuperatie na het sporten te stimuleren, helpt het om de eerste twee uur geen alcohol te drinken. Schenk je toch liever iets alcoholhoudend als je iemand over de vloer hebt, gebruik dan eens kleine glaasjes. ‘Ik heb thuis zo’n proefglaasjes staan. Als je dan samen iets wilt drinken, hoef je niet direct een volledige pint of groot glas wijn te drinken.’

Trouwens, als je bijvoorbeeld halve pintjes drinkt, blijft de beleving overeind, terwijl je niet te veel alcohol op hebt. ‘Van sommige bieren drinken velen er liever “twee”, omdat ge op één been niet kunt staan hé, bijvoorbeeld twee tripels. Wel, schenk dan een half glas per keer in. Als je dan bewust aan dat halve glaasje nipt, doe je er toch minstens even lang over als bij een vol glas. Je geniet meer van de momenten en de gesprekken. En uiteindelijk drink je maar de helft zoveel alcohol.’

Dus … als je nog eens zin hebt in een lekkere dorstlesser na het sporten, bekijk het dan eens op de manier van Bert. En ontdek dat voor je lichaam blijven zorgen na een fikse inspanning best lekker en leuk kan zijn.  

‍Santé!

‍

{{newsletter}}

Wat je beweegredenen ook zijn, met deze tips kun je ook je kinderen er zeker en vast van overtuigen. En een retro soundtrack, die krijg je er gratis bij!

‍

De zon schijnt, er is geen reden, met rotweer en met harde wind, te gaan fietsen met dat kind

- Jimmy | Boudewijn de Groot  

Een makkelijke, snelle en goedkope manier om je kindertjes aan het bewegen te krijgen zonder dat ze er zelf veel erg in hebben? Jullie verplaatsingen eens onder de loep nemen. Dat lekkers bij de bakker? Dat halen jullie vanaf nu te voet. Die ochtendlijke rit richting schoolpoort? Die leggen jullie al trappend af. Zo haal je meteen ook zelf een frisse neus en tikt ook jouw bewegingsteller mee aan. Win-win! ‘Je zou kunnen denken dat verplaatsingen daardoor meer tijd kosten, maar dat hoeft niet zo te zijn’, vult Luc Lipkens, stafmedewerker bewegen bij het Vlaams Instituut Gezond Leven, aan. ‘Je hoeft later die dag of week immers minder andere beweegmomenten in te plannen.’

Oh, hop on the bus, Gus, don’t need to discuss much

- 50 Ways To Leave Your Lover | Paul Simon

Al is dat misschien wel gerekend buiten de minutenlange motivatiespeeches die soms nodig zijn om je kroost te overtuigen van die extra beweging. ‘Want iedereen neemt de bus en ik moet altijd met de fiets. En het regent.’ En was er geen Nederlandse artiest die ooit zong dat er met rotweer en harde wind geen reden was om te gaan fietsen met dat kind? Daar sta je dan. ‘Dan kun je alternatieven voorstellen’, adviseert motivatie- en ontwikkelingspsycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent). ‘Samen de bus nemen, kan de verbondenheid met vrienden deugd doen. Je kunt je kind daar dus gerust in volgen en aangeven dat bewegen dan op een andere manier kan. Bijvoorbeeld in een sportclub.’

Als-ie maar geen voetballer wordt

- Jimmy | Boudewijn de Groot*

Want jij wilde zelf liever een tennisser worden? Weet dat het nooit te laat is. Voor jou dan toch. Voor je kinderen geldt dat jouw sportdromen even retro zijn als onze soundtrack. ‘Toch is het des mensen om onvervulde dromen op onze kinderen te projecteren’, beseft Maarten Vansteenkiste. ‘Alleen heeft het weinig zin om je kinderen in te fluisteren welke vorm van beweging ze moeten kiezen. De kans is groot dat ze daardoor te veel druk voelen, afhaken en net nog minder gaan bewegen.’ Als-ie dus maar wordt waar-ie zin in heeft en er plezier aan beleeft. De rest volgt dan wel.

* Ja, nog eens. Die man heeft een hele generatie in beweging gezet en doet dat hier nu gewoon opnieuw.

Fun, Fun, Fun

- The Beach Boys

Als het gaat over kinderen in beweging brengen, zet je best in op ‘plezier, plezier, plezier’. ‘Het zal bij hen niet veel indruk maken als je vertelt hoe belangrijk beweging is voor hun gezondheid. Je moet ook in het achterhoofd houden dat je moet strijden tegen de aantrekkingskracht van het scherm, dus dat je maar beter komt aanzetten met iets dat je kind echt leuk vindt’, stelt Luc Lipkens. Gelukkig is het gamma om uit te plukken meer dan ruim, gaande van tikkertje spelen of een balletje trappen in de tuin, over samen dansen in de keuken of klimmen in de speeltuin, tot het organiseren van een heuse huiskermis waarbij je nageslacht ringen kan werpen of blikken kan omver gooien.

In da Club

- 50 Cent

Ook een wekelijkse speeldate bij een sportclub is een fijne optie. ‘Zeker daar is het belangrijk dat kinderen het gevoel hebben dat ze zich kunnen amuseren. Het is een belangrijke drijfveer om hun beweegengagement vol te houden’, legt Maarten Vansteenkiste uit. ‘Welke sport je als kind leuk vindt, dat ontdek je niet altijd op één-twee-drie. Onze dochter is in de derde kleuterklas beginnen voetballen en doet dat nog steeds. Onze zoon heeft van vijf of zes verschillende sporten geproefd voor hij vond wat hem het meest lag. Het is dus niet noodzakelijk of zelfs logisch om je kinderen in te schrijven voor een bepaalde sport en daarna jarenlang aan die keuze vast te houden. Laat hen gerust verschillende sporten testen.’

Hey, how ya doin’?

- Ring Ring Ring | De La Soul

 
Geen betere manier om erachter te komen of een position switch aan de orde is dan even in te checken bij je bloedjes. ‘Bevraag de beweeginteresses van je kind elk jaar, en probeer dan die interesses te volgen. Het is de makkelijkste manier om hen gemotiveerd te houden’, aldus Maarten Vansteenkiste.   

‍

Try Again

- Aaliyah

 Hoe voorkom je dat je kind een sporthopper wordt, die de ene vorm van bewegen snel weer inruilt voor een andere, of die gewoon stopt lang voor de finish in zicht is? ‘Om dat te vermijden, zijn proeflessen of kampjes ideaal’, vindt Maarten Vansteenkiste. ‘Zo kunnen kinderen al eens proeven van een sport voor je hen voor langere tijd inschrijft. Daarna kun je afspreken dat je kind wel het sportjaar afwerkt. Zodat jij niet voor niets het inschrijvingsgeld betaalt.’

The Joker

- Steve Miller Band

En daarmee is het arsenaal aan opties nog lang niet uitgeput. Maarten Vansteenkiste: ‘Je kunt bijvoorbeeld ook een joker uitreiken. Die mag je kind pakweg één keer per maand gebruiken om een training over te slaan. Zo krijg je als ouder ook meer inzicht in wanneer en waarom een kind liever niet beweegt. Dan kun je makkelijker het gesprek aangaan en bijsturen.’

Money, Money, Money

- ABBA

‍

Zolang je voor dat bijsturen je portefeuille maar niet opentrekt. Of het vandaag nog vaak gebeurt, weet Luc Lipkens niet zeker, maar hij hoorde wel al over ouders die hun sportertjes betalen per gemaakt doelpunt of geslaagde wedstrijd. Het is volgens hem de snelste manier om de intrinsieke motivatie van je sportende kinderen onderuit te halen. Weg met ABBA dus. Of toch alvast in deze soundtrack.

‍

Love's Not a Competition

- Kaiser Chiefs

‍

Of je er nu voor betaalt of niet, de liefde voor beweging geef je sowieso niet altijd door door de competitiedrang aan te wakkeren. ‘Niet iedereen is even vaardig in elke vorm van bewegen, niet iedereen heeft dus zin in wedstrijden’, merkt Luc Lipkens op. ‘Je legt er dus best niet te veel nadruk op. Anders verdwijnt de zin om te sporten soms snel.’

I Like Birds

- van Eels

‍

‘Bewegen hoeft bovendien geen synoniem te zijn voor sporten’, stipt Luc Lipkens nog aan. ‘Misschien zijn je kinderen wel meer geïnteresseerd in de natuur. Waarom dan niet met hen gaan vogelspotten? Of samen groenten telen?’ Dan heb je hen in één klap ook bij de volgende maaltijd betrokken. En dat kan de activiteit aan de eettafel dan weer een pak vlotter laten verlopen.

‍

{{tip}}

Is het te vroeg voor een eerste stap?

- Ongewoon | Pommelien Thijs**

‍

Misschien is het nog te vroeg voor die echte eerste stap, maar dat betekent niet dat je jonkie nog niet toe is aan beweging. (Eerste zin bij keuze voor tussentitel 2: Het is trouwens nooit te vroeg om je kind te verleiden om te bewegen. ) ‘Ook bij baby’s kun je beweging al stimuleren, zeker zodra ze kunnen rollen, grijpen en kruipen’, verzekert Luc Lipkens. ‘Leg je baby bijvoorbeeld even op de buik om de nek- en rugspieren te versterken’, tipt hij. ‘En bied daarna stilaan andere leuke activiteiten en speelgoed aan, waarnaar ze kunnen grijpen, wiebelen, schuiven …’

** Nee, Pommelien Thijs en haar oeuvre zijn nog niet retro, maar geef toe dat ze alles in zich hebben om onvergetelijk te worden.

I like to move it, move it. You like to … Move it

- I Like to Move It | Reel 2 Real

‍

Zo, de kinderen zijn bij deze in gang geschoten. Jij kunt nu dus rustig achterover leunen en lekker wegzakken. Euh … Niets van! Of dacht je echt dat jouw afstammelingen de uitzondering zijn die niet graag het goede voorbeeld volgen? ‘Een van de belangrijkste bepalers voor fysiek actieve kinderen zijn fysiek actieve ouders. Hun voorbeeldrol is niet te onderschatten’, besluit Luc Lipkens. Geen zorgen, bewegen kan ook eenvoudig én leuk zijn - probeer het zelf.  

Als je je risico op kanker (en andere gezondheidsproblemen) als gevolg van alcohol wil beperken, eigenlijk niet. ‘Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid’, lezen we onderaan in reclamespots voor alcoholbieren of sterke dranken. Dat klopt. Alleen begint het niet pas bij 'misbruik'. De volledige (en misschien ongezellige) waarheid is: ook alcohol-gebruik schaadt de gezondheid.

Wat zegt de wetenschap over alcohol?

Heel duidelijk, dat er geen veilige ondergrens is voor het drinken van alcohol, als we spreken over gezondheid. Ook je risico op kanker stijgt vanaf het eerste glas en dus niet pas als je een doorwinterde tooghanger bent. De Wereldgezondheidsorganisatie bevestigt dat in haar advies van januari 2023 op basis van de recentste wetenschappelijke inzichten. Net als de Hoge Gezondheidsraad van België in haar advies van maart 2024.

Van waar komen de 10 glazen dan?

Waar komen dan de 10 standaardglazen uit de Belgische alcoholrichtlijn vandaan? Om te beginnen stelt de richtlijn dat alcohol een schadelijke stof is waarvan géén veilige hoeveelheid bestaat. ‘Wil je geen risico lopen? Dan drink je het best geen alcohol.’

‘Als je tóch alcohol wil drinken, drink je het best niet meer dan 10 standaardglazen per week’, zo luidt het. Voorts aangeraden: je aantal glazen per dag beperken - dus geen 10 glazen op vrijdag in een verder nuchtere week - en liefst een aantal dagen per week helemaal niets drinken. De alcoholrichtlijn geldt voor gezonde mensen vanaf 18. Jongeren onder de 18 worden expliciet aanbevolen om géén alcohol te drinken. Idem voor wie zwanger wil worden, zwanger is of wie borstvoeding geeft.

De Belgische alcoholrichtlijn is een compromis tussen wat sociaal aanvaard is en de wetenschappelijke norm.

Als je kijkt naar hoe alcohol deel is van onze samenleving, cultuur en sociale routines – slechts 37 % van de Vlaamse volwassenen drinkt (bijna) nooit alcohol – dan begrijp je dat de Belgische alcoholrichtlijn een compromis is. Tussen de wetenschappelijke norm en wat sociaal aanvaard is.

Ander land, andere alcoholrichtlijn

Dat merk je ook wanneer over de grenzen heen kijkt. De adviezen rond alcohol verschillen van land tot land. Nederland adviseert om niet te drinken of maximaal 1 glas per dag. De Canadese richtlijn is het strengst: niet meer dan 2 glazen per week.

{{tip}}

‍

Tot 2,5 standaardglazen in 1 glas bier

Voor de volledigheid: wat is eigenlijk zo’n standaardglas? In de Belgische richtlijn bevat een standaardglas alcohol 10 g of 12,7 ml pure alcohol. Een gewoon pilsje van 25 cl is zo’n standaardglas. Een zwaar bier van 33 cl brengt je - door het hogere alcoholpercentage én grotere volume - al gauw tussen de 1,7 en 2,5 standaardglazen met één consumptie.  

Een standaardglas wijn dan? Dat is 10 cl. De 6 glazen die we dus gewend zijn uit een wijnfles te halen, zijn eigenlijk 7,5 standaardglazen. Bij sterke drank kom je met 3,5 cl aan een standaardglas.

‍

Conclusie

Gezond bezig als je minder dan 10 glazen per week drinkt? Dat is niet waar.

Als je je risico op kanker (en andere gezondheidsproblemen) als gevolg van alcohol volledig wil beperken, dan drink je beter geen of zo weinig mogelijk alcohol.