Fact check
Alcohol en kanker, hoe werkt dat eigenlijk?
Het drinken van alcohol verhoogt je risico op minstens 7 types kanker. Maar hoe precies? Wat gebeurt er dan in het menselijk lichaam wanneer je alcohol drinkt?
Om te beginnen zijn er twee chemische stoffen in het spel:
- Enerzijds is er ethanol. Zo heet de alcohol die we drinken, in de chemie. In zijn pure vorm is het een smaakloze vloeistof die op zichzelf kankerverwekkend is.
- Anderzijds is er aceetaldehyde. Vooral die speelt een rol in het ontstaan van kanker door alcoholconsumptie.
Het zit ‘m in de afbraak
Die aceetaldehyde is een stof die ontstaat in je lichaam, wanneer het bezig is met alcohol afbreken. Je lever verzet in dat proces trouwens het meeste werk. De afbraak gaat in twee stappen:
Alcohol wordt eerst omgezet in aceetaldehyde. Dat wordt op zijn beurt omgezet in acetaat. Die laatste is een onschuldige stof. Maar de stof in de tussenstap is dat niet. Aceetaldehyde is kankerverwekkend.
Giftige ophoping
Drink je een beetje alcohol, dan kan je lichaam de aceetaldehyde snel verwerken. Dan brengt de stof weinig schade aan. Maar hoe meer alcohol je drinkt, hoe minder dat lukt. Dan krijg je een ophoping van aceetaldehyde. Die is giftig en kan schade veroorzaken aan je DNA (of het herstel ervan belemmeren). Zo kunnen afwijkende celdelingen ontstaan. En dus ook kanker.
Stofwisseling uit balans
Er zijn nog andere mechanismen in ons lichaam die invloed hebben. Oxidatieve stress bijvoorbeeld. Geen nood als dat geen belletje doet rinkelen. De term ‘stofwisseling’ doet dat waarschijnlijk wel. Dat mooie, chemische proces waarbij ons lichaam voedsel verbrandt om te kunnen functioneren. Het gebruikt dan zuurstof om aan de voedingsstoffen te verbinden. Dat heet oxidatie.
Tijdens de stofwisseling spelen vrije radicalen en antioxidanten een rol. Vrije radicalen stimuleren oxidatie. Antioxidanten remmen die juist af. Een balans die alcohol kan verstoren. Als er te veel vrije radicalen (wat kan gebeuren door alcohol) en te weinig antioxidanten zijn, krijg je oxidatieve stress. Je lichaam maakt dan meer zuurstofverbindingen aan dan gebruikelijk. Dat is schadelijk voor cellen en het DNA. Zo kan kanker ook ontstaan.
Alcohol gelinkt aan 7 types kanker
Het is wetenschappelijk bewezen dat het drinken van alcohol het risico verhoogt op minstens 7 types kanker: mond- en keelholtekanker, strottenhoofdkanker, slokdarmkanker, borstkanker, leverkanker, dikkedarmkanker en endeldarmkanker.
In 2020 werden ruim 4 op de 100 gevallen van kanker in de wereld, ofwel 741.000 kankers, veroorzaakt door het drinken van alcohol. Zo blijkt uit cijfers van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC), het kankerinstituut van de WHO. In België ging het om zo’n 3200 gevallen.
Roken én alcohol drinken
Alcohol drinken én daarbij roken is schadelijker dan beide apart doen. Alcohol werkt namelijk als een soort oplosmiddel. Waardoor de kankerverwekkende stoffen uit tabak makkelijker je lichaam binnendringen.